Аутори:
1. Tijana Adamović, Медицински факултет Бања Лука , Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
2. Огњенка Јанковић, Медицински факултет Бања Лука , Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
3. Valentina Veselinović, Медицински факултет Бања Лука , Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
4. Nataša Trtić, Медицински факултет Бања Лука , Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
5. Verica Pavlić, PHI Institute of Dentistry, Banja Luka, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
6. Jovana Lovric, JZU Zavod za stomatologiju Banja Luka, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
7. Јана Илић, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina

Апстракт:
Сажетак: Bezdimni duvanski proizvodi, kao što su snus i nikotinske kesice, sve češće se koriste kao alternativa pušenju klasičnih cigareta. Iako se smatraju „bezbjednijim“, njihova upotreba i dalje nosi značajne rizike po oralno zdravlje. Ovi proizvodi se stavljaju vestibulum usne duplje, gdje se nikotin i druge štetne supstance apsorbuju u krvotok. Kesice sadrže brojne toksične i kancerogene materije, uključujući nitrozamine specifične za duvan (TSNA), policiklične aromatske ugljovodonike (PAH), teške metale i aldehide. Redovna i dugotrajna upotreba povezuje se sa pojavom promjena na oralnoj sluzokoži, poput: leukoplakije, nikotinskog stomatitisa, inflamacije i recesije gingive, kao i sa povećanim rizikom za nastanak oralnog karcinoma. Iako precizni podaci o rasprostranjenosti upotrebe ovih proizvoda u Bosni i Hercegovini još uvijek nisu dostupni, postojeće spoznaje ukazuju na potrebu za dodatnim istraživanjima i mjerama prevencije. Ključne strategije u borbi protiv negativnih efekata bezdimnog duvana uključuju edukaciju stanovništva, podizanje svijesti o rizicima i jačanje podrške programima za prestanak upotrebe duvana. Pravovremeno djelovanje i informisanje javnosti mogu značajno doprinijeti očuvanju oralnog zdravlja, posebno kod mladih koji sve češće posežu za ovim proizvodima. Abstract: Smokeless tobacco products, such as snus and nicotine pouches, are increasingly used as an alternative to smoking traditional cigarettes. Although they are considered “safer,” their use still carries significant risks to oral health. These products are placed in the oral vestibule, where nicotine and other harmful substances are absorbed into the bloodstream. The pouches contain numerous toxic and carcinogenic substances, including tobacco-specific nitrosamines (TSNAs), polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), heavy metals, and aldehydes. Regular and prolonged use is associated with various changes in the oral mucosa, such as leukoplakia, nicotine stomatitis, inflammation, and gingival recession, as well as an increased risk of developing oral cancer. Although accurate data on the prevalence of these products in Bosnia and Herzegovina are still lacking, existing knowledge highlights the need for further research and preventive measures. Key strategies in combating the negative effects of smokeless tobacco include public education, raising awareness of the risks, and strengthening support for tobacco cessation programs. Timely action and public awareness campaigns can significantly contribute to the preservation of oral health, especially among young people who are increasingly turning to these products.

Кључне речи:
бездимни дуван, снус, никотинске кесице, орална слузокожа, превенција

Датум пријаве сажетка:
30.06.2025.

Конференцијa:
Contemporary Materials 2025 - Savremeni Materijali

Пријављени рад од аутора